Een job in het onderwijs heeft alles om heerlijk te zijn.
Dat je veel vakantie hebt en niet slecht betaald wordt: dat heb je in de familie al te vaak gehoord. Maar dat is niet wat je in het onderwijs houdt. Veel kans dat jij je job doet vanuit een diepere gedrevenheid. Misschien was leerkracht worden voor jou een kinderdroom, misschien trok het onderwijs pas later aan jou, maar sowieso was er iets diepers dat je aansprak.
Het is niet moeilijk om te zien hoe zinvol een job in het onderwijs is. Hoe mooi is het om je leerlingen, studenten of cursisten te zien groeien? Hoe fijn is het om iets door te geven of iets in iemand wakker te maken? Je hebt een rechtstreekse impact op de levens van de mensen waarmee je werkt, op welk onderwijsniveau dan ook. Momentjes waarop dat zichtbaar wordt, kunnen je ontzettend veel voldoening bezorgen. Als onderwijsprofessional draag je ontegensprekelijk bij aan de samenleving.
En toch… Tussen hoe het zou kunnen zijn en hoe het bij momenten aanvoelt, durft al eens een stevige kloof zitten. Leerkracht zijn voelt bijlange niet altijd als een droomjob.
Daarbij wijzen we als onderwijsprofessionals al eens naar de ouders en de overheid, naar de alsmaar hogere verwachtingen. Het moet beter. Inclusiever. Terwijl de kern van onze job overschaduwd blijft door duizend en een bijkomende taken. Zij-instromers om het lerarentekort op te vangen? Wat zijn we daarmee als een derde van die nieuwe mensen binnen het jaar alweer ontgoocheld afdruipt? Misschien heeft ons beleid wat meer te focussen op het aan boord houden van de professionals die er al zijn. Dat komt ook de zij-instromers ten goede.
Er is dus werk op beleidsniveau, absoluut. Tegelijk hebben we als bevlogen leerkrachten ook naar onszelf te kijken. Net onze gedrevenheid om het heel goed te doen, kan ons nekken. Voor een leerling kan je altijd nog meer doen. Je bent nooit echt klaar. Alleen dat kan er al voor zorgen dat je ver over je eigen grenzen gaat. Door alle bijkomende taken ligt het gevaar op de loer dat de essentie van je job overschaduwd raakt door alle ruis.
Daarom pleit ik ervoor om als leerkracht dicht te blijven bij je waarom en radicaal te kiezen voor de essentie van je job. Voor de meesten is dat simpelweg: lesgeven. Dat is minder rebels dan het klinkt. Het komt erop neer dat je het grootste deel van je tijd en energie stopt in zaken waar je leerlingen beter van worden. Bijvoorbeeld door een werkblok niet te beginnen met het openen van je mailbox, maar een taak die echt wil aanpakken. Een agenda of planning is goed genoeg op het moment dat jij prima weet waarmee je bezig bent. In leerlingvolgsystemen hoeven geen literaire kunstwerken te staan; meestal bevatten een aantal kernzinnen of -woorden evenveel informatie. En zo zijn er nog heel wat strategieën en tools die je helpen om gefocust te blijven op je essentie. Geen enkele werkt voor iedereen. De kunst is diegene te vinden die voor jou werken.
Ook op teamniveau is het niet altijd een overheid die ons in de problemen brengt, maar onze eigen gedrevenheid. Ik zie schoolteams waarin leerkrachten, vanuit een sterke wil om het goed te doen, elkaar voortdurend het rood injagen. In zulke teams zijn mensen die af en toe op de rem gaan staan (vanuit bevlogenheid, niet vanuit jobmoeheid) onmisbaar. En nee, dit is geen pleidooi voor stilstand. Niets fijner dan als team een project uitwerken en fier kunnen zijn op het resultaat. Ook evolutie is onvermijdelijk voor scholen die goed onderwijs willen bieden. Daarmee bedoel ik evolutie niet als het door de strot rammen van de ene ‘hoogdringende’ vernieuwing na de andere. Evolueren begint bij het koesteren van wat goed is, als basis om daarnaast, goed getimed, zaken aan te pakken waar evolutie wenselijk is.
Voor sommigen klinkt het wollig, maar het is harde wetenschap: de relaties met je collega’s zijn de factor met de grootste impact op je werkgeluk. Het zijn kleine dingen, zoals elkaar ’s ochtends begroeten of een keertje checken hoe het met iemand is die al een groot verschil kunnen maken. Dan is er meteen een drempel minder wanneer er eens iets moeilijks gezegd moet worden. Goed samenwerken is autonomie krijgen en je collega’s ruimte geven. Het is helder durven communiceren met elkaar en met je eigen mogelijkheden bijdragen aan een cultuur waarin dat kan. Het is een team waarin jij en je collega’s op hun plaats zitten op basis van wat elk van jullie werkgeluk bezorgt.
Er is werk op overheidsniveau, onder andere wat betreft het aan boord houden van bevlogen leerkrachten. Tegelijk zijn er wel degelijk heel wat zaken die we zelf en als team in handen hebben. Bij de pakken blijven zitten en wachten op de minister: dat kunnen we onze huidige generatie leerlingen niet aandoen. Daarom schreef ik het boek ‘Maar je hebt toch veel vakantie?’ Geen onderwijsboek dat je vertelt hoe je job moet doen, maar een co-piloot die je bijstaat met inspiratie en praktische tools om te schitteren in jouw rol in het onderwijs. Te vinden op steffiedb.be/boek1 of in de boekhandel.
Ik wens je een heerlijk schooljaar!
Steffie
Comments